Breakout Days 11-15 WRZEŚNIA 2024

2. 70a (Polskie Nagrania Muza SXL 0603, wyd. 1970)

Strona A
Tytuł Czas trwania
1. „Skąd taki duży deszcz” (muz. T. Nalepa, sł. B. Loebl) 6:30
2. „Przemijanie” (muz. T. Nalepa, sł. J. Grań) 5:30
3. „Dziwny weekend” (muz. T. Nalepa, sł. J. Grań) 4:14
4. „Taką drogę” (muz. T. Nalepa, sł. B. Loebl) 3:31
  19:45

Strona B

Tytuł Czas trwania
1. „Zapraszamy na korridę” (muz. T. Nalepa, sł. B. Loebl) 5:18
2. „Piękno” (muz. T. Nalepa, sł. M. Gaszyński, B. Loebl) 7:44
3. „Nie znasz jeszcze życia” (muz. T. Nalepa, sł. J. Grań) 4:23
4. „Przestroga” (muz. T. Nalepa, sł. J.Grań, B. Loebl) 2:50
  20:15

Skład zespołu:

  1. Tadeusz Nalepa – śpiew, gitara
  2. Mira Kubasińska– śpiew
  3. Józef Skrzek– gitara basowa
  4. Józef Hajdasz– perkusja
  5. Gościnnie: Włodzimierz Nahorny – saksofon, flet
  • Wojciech Piętowski – reżyser nagrania
  • Halina Jastrzębska-Marciszewska – operator dźwięku
  • Mieczysław Karewicz – projekt graficzny

Drugi album Breakoutu 70a pokazywał rosnącą fascynację Nalepy blues-rockiem. Mira Kubasińska  nie zaśpiewała już we wszystkich kompozycjach na płycie. Jej rola w nowym, zdecydowanie bardziej bluesowym i pełnym improwizacji repertuarze została znacząco uszczuplona. Przemijanie i Zapraszamy na korridę to jedyne utwory w których Kubasińska miała „wyłączość” wokalną. Do tego należy dołączyć równoprawne duety, śpiewane w dwugłosie z Nalepą, w kompozycjach Dziwny weekendPrzestroga. Wskazuje to jednoznacznie na rosnącą dominacje Nalepy. Wolta stylistyczna, jakiej dokonał Nalepa zbliżając się stopniowo w stronę bluesa była jednym z powodów rozejścia się jego drogi z Walickim jako autorem tekstów, który zdaniem leadera zespołu „nie czuł bluesa” [Michalski 752]. W tej koncepcji idealnie sprawdził się Bogdan Loebl, który w bluesie mógł pisać w ulubionej dla siebie bezpretensjonalnej konwencji o sobie, „(…) o swoich tęsknotach, zgryzotach”, jak stwierdził wprost w rozmowie z Jarosławem Sawicem [Loebl rozmawia Sawic 146]. Nalepa dojrzewał do bluesa przez kilka lat, stopniowo chłonąc grę Claptona z płyty Johna Mayalla & Blues Breakers, frazy Petera Greena z wczesnego etapu twórczości Fleetwood Mac i nagrania afroamerykańskich bluesmanów, które wysłuchał za pośrednictwem Piotra Puławskiego z zespołu „Polanie”, mimo że w późniejszym okresie kariery odżegnywał się od „czarnego bluesa” uznając go „(…) za straszny archaizm” [Królikowski 40, 103]. Na pewno jednak nie był całkowitym pionierem w adaptacji tej formy muzycznej na polskiej scenie. Elementy bluesa w twórczości Nalepy zaczęły być coraz bardziej czytelne i nabierały stylistycznej klarowności poczynając właśnie od albumu Breakout 70a. Wyodrębniając na potrzeby analizy poszczególne kompozycję, chciałbym w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na kompozycje: Skąd taki duży deszcz i Taką drogą. Pierwsza z nich zawiera charakterystyczny i powtarzany chętnie przez Nalepę zabieg, polegający na graniu tematu, poprzez unisono gitary z wokalem, co jest zapożyczeniem np. z twórczości „Ten Years After”, Jimmiego Hendrixa. Interesującym elementem są łączniki pomiędzy zwrotkami, bazujące na niesymetrycznie rozłożonych akordach. Gitara Nalepy wyeksponowana została jako instrument dominujący solistycznie, pojawiają się we frazowaniu cytaty ze stylu Jimimy Page'a. Utwór składa się z wyraźnie zróżnicowanych rytmicznie dwóch części. Po pierwszej piosenkowej następuje w najczystszej formie instrumentalny slow blues urozmaicony fortepianem Skrzeka. Kolejnym charakterystycznym dla „Breakoutu” motywem jest dublowanie riffu gitary przez bas. Taką drogą, to z kolei tzw. shuffle, rytmicznie osadzony na pulsie triolowym. Przykuwa uwagę oszczędny i stylowy akompaniament Nalepy z akcentami na przedłużonej dominancie i tzw. breakiem zamykającym 12 taktową formę. Józef Skrzek grający na gitarze basowej, wykonuje ten utwór w bardzo swobodnej formule walkingu. Utwór jest zdominowany w instrumentalne improwizacje, co jest również charakterystyczne dla gatunku.Loebl mocno dystansuje się od swoich tekstów z tego okresu i ironicznie wskazuje na „(…) lekki kryzy twórczy”, [Loebl. Rozmawia Sawic 136], jednak były to całkiem udane frazy, dobrze korespondujące z muzyką Nalepy. Wiodący w nich jest motyw miłości, fluktuacje  relacji damsko-męskich ilustrowane przez metafory odwołujące się do świata przyrody, który w poetyce Loebla odgrywa wielokrotnie dużą rolę. W programie drugiej płyty Breakautu, poza pojawieniem się typowych form bluesowych, (Skąd taki duży deszcz, Taką drogę, Nie znasz jeszcze życia), na szczególną uwagę zasługuje kompozycja Zapraszamy na korridę inspirowana motywami iberyjskimi. Partia wokalna Kubasińskiej w tej kompozycji perfekcyjnie oddaje dynamikę i dramaturgię tekstu. Wokalizy w łącznikach pomiędzy zwrotkami zawierają zaskakujące elementy psychodeliczne, a charakter utworu może przywodzić skojarzenia z utworem White Rabbit zespołu Jefferson Airplane.

Cytowane materiały:

  • Królikowski, Wiesław. Tadeusz Nalepa. Breakout Absolutnie, Iskry, Warszawa 2008.
  • Kwieciński, Wojciech. Studium piosenki bluesowej – ewolucja artystyczna tandemu Nalepa-Loebl, Czas Kultury, nr 3/2021, s. 49-56.
  • Michalski, Dariusz. Trzysta tysięcy gitar nam gra czyli historia polskiej muzyki rozrywkowej (lata 1958-1973) z przedmową Franciszka Walickiego, Iskry, Warszawa 2014.
  • Sawic, Jarosław, Bogdan Loebl: Słucham głosu serca. Wydawnictwo Grupa M-D-M, Warszawa 2015.

Opracowanie: Wojciech Kwieciński

Strona WWW używa plików cookie

Przejrzystość jest dla nas ważna! Poniżej wyjaśniamy, w jaki sposób i dlaczego wykorzystujemy Twoje dane osobowe. Pamiętaj, że masz pełną kontrolę nad ich konfiguracją - możesz dopasować ją do swoich potrzeb i preferencji.